چرخ دنده ها
چرخ دنده ها از اجزاء اصلی انتقال قدرت(گشتاور) در ماشین ها می باشند. این انتقال از طریق درگیری دندانه هایی که روی آنها تعبیه شده اند بین محورهای موازی ,متقاطع ویا متنافردستگاه ها صورت می گیرد. چرخ دنده ها انواع گوناگونی دارند که در مورد آنها اطلاعات گسترده ای در متون وپایگاه های فنی وجود دارد.
به منظورعملکرد صحیح وبدون ارتعاش دستگاه ها, شکل پروفیل چرخ دنده ها باید به گونه ای باشد که نسبت سرعت زاویه ای در حین درگیری یک جفت دندانهء در حال تماس ثابت بماند.یکی از پروفیل هایی که شرط فوق را برآورده میسازد منحنی اینولوت (Involute)است.
۱- دنده شانه ای مبنا(Basic Rack)
در سیستمهای جدید چرخ دنده,دنده شانه ای مبنای طراحی دندانه وابزارهای دنده زنی است.در شکل زیر دنده شانه ای مبنای متریک مطابق استاندارد بین المللی جهانی (ISO) به نمایش درآمده است.این شکل برای مدول واحد(m=1)هنجار Normalized ) (شده است. یعنی برای سایر مدول ها کلیه ایعاد میباید ضرب در مدول مورد نظر شوند.
۱- منحنی اینولوت (Involute Curve)
منحنی اینولوت مسیری است که یک نقطه ازیک ریسمان پیچیده شده روی یک دایره ثابت(دایره مبنا) هنگام جدا شدن ریسمان از روی دایره ایجاد میکند است.این منحنی میتواند توسط ابزار دنده زنی (Hob) توسط ماشین دنده زنی (Hobbing Machine) روی یک دیسک خام ایجاد گردد.
