دنده مدول یا دنده شانه ای یکی از قطعات بسیار مهم در صنایع بوده که انرژی را از یک محور به محور دیگر انتقال می دهد که در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به کاربرد دنده های مدول بپردازیم.
نحوه انتقال انرژی در این نوع چرخ دنده به صورت تبدیل حرکت دورانی به خطی و یا برعکس می باشد. در حالت کلی ساختار دنده مدول از دو قسمت مهم تشکیل می شود که یکی میله دندانه دار بوده و به عنوان رک شناخته می شود. بخش دوم هم پینیون بوده که همان چرخ دنده ساده با کمی زاویه نسبت به حالت طولی می باشد.
کاربرد دنده های مدول در صنعت:
به مجموعه کلی این دو تجهیز با هم، دنده شانه ای تشکیل می شود که مهمترین مزیت آن تحمل فشار پذیری بالای بار بوده اما عیب آن وجود کمی لقی می باشد.
دنده مدول نوع شانه ای به صورت زاویه دار طراحی می شوند تا با این کار میزان لقی کمتر شده و تحمل پذیری بار بالاتر رود.
زیرا با این قطعه می توانید سرعت چرخش، جهت حرکت و میزان گشتاور را به خوبی تغییر دهید.
از مهمترین موارد کاربرد این نوع قطعه صنعتی می توان به استفاده آن در ترازوهای عقربه ای به منظور سنجش دقیق وزن اجسام و با کمترین خطا، دستگاه سی ان سی برای برش دقیق قطعات، درب های ریلی، آسانسورها و هر نوع دستگاه های وزن کشی با سیم و انتقال اجسام به صورت حرکت چرخشی و طولی اشاره کرد.
در بین کاربردها این قطعه شاید بیشترین آن در فرمان اتومبیل ها باشد.
دنده مدول در فرمان ماشین، موجب انتقال حرکت چرخشی از فرمان به چرخ ها شده و چرخ ها را به جهت های چپ و راست هدایت می کند.
موارد تولید این محصول صنعتی:
مواد و جنس دنده مدول با توجه به نوع کاربرد آن در صنایع متفاوت بوده و شامل مواد پلاستیکی، آهنی، آلومینیومی و فولادی می باشد. ساخت این قطعه هم به دو صورت انجام می شود که یکی به روش شکل دهی بوده و روش دوم هم با کمک ماشین انجام می شود.
در روش شکل دهی از ریخته گری، تف جوشی، اکستروژن و … استفاده می شود. اما در روش ماشین کاری با توجه به نوع مدل و کاربردشان از دو روش نازک کاری و کلفت کاری استفاده می شود. گروه صنعتی بحری تولیدکننده دنده مدول می باشد.
روش فرزکاری :
روش هایی مثل فرزکاری، برش جز روش های کلفت کاری و روش هایی مثل سنگ زنی، لپینگ و رولینگ جز روش های نازک کاری محسوب می شود که هر یک موارد مخصوص به خود را دارا می باشد.
در روش فرزکاری برای تولید چرخ دنده از یک تیغه بسیار سخت استفاده شده و با حرکت رفت و برگشتی منظم چرخ دنده ساده پدید می آید. برای تولید چرخ دنده های نوع مارپیچی و نوع حلزونی باید از روش هابینگ استفاده شود.
این روش که به فرز هاب هم شهرت دارد داری حرکتی مارپیچ گونه و دارای شیارهای مختلفی می باشد. در این دستگاه چند تیغه تیز و برنده وجود داشته که با تنظیم دقیق ایندکس قطعه کار و زوایای تیغه ها می توانید دندانه های زاویه دار زیبا و محکمی را ایجاد کنید.
برخی دیگر از چرخ دنده های داخلی هم وجود دارند که به روش شیپینگ ساخته می شوند. که اساس تولید آن مانند فرزکاری بوده و با کمک یک تیغه سخت به صورت اینولوت و حرکت رفت و برگشتی مناسب تولید می شود.
روش سنگ زنی :
در روش هایی نظیر سنگ زنی و هونینگ می توانید دنده مدول با دقت و کیفیت بالاتری تولید کنید تا دندانه های چرخ دنده در مواجه با چرخ دنده های دیگر میزان لقی کمتری داشته باشند و نیرو را به مقدار قابل توجهی انتقال دهند.
روش بسیار مهم دیگر در تولید دنده شانه ای مربوط به لپینگ بوده و زمانی استفاده می شود. که دو چرخ دنده درگیر با هم در موقعیت خود مونتاژ شوند. سپس روغن را با موادی که دارای ذرات ساینده باشند. ترکیب کرده و به صورت اسپری بر روی آنها پاشیده می شود.
در این روش باعث می شود. چرخ دنده های مذکور دچار اندکی سایش و سپس پرداخت شوند.
روش ارزان تر دیگر مربوط به فرجینگ بوده که در واقع به تولید دنده مدول با کیفیت معمولی اشاره دارد. و دقت کافی در آن صورت نمی گیرد.
یعنی برای تولید بسیار زیاد چرخ دنده به صورت یکباره در تعداد زیاد کاربرد داشته و کیفیت آن دقیقا به کیفیت مذاب بکار رفته در ساخت آن برمی گردد.
چرخ دنده های پلاستیکی هم از روش تزریق مواد پلاستیکی در قالب انجام شده. و به نسبت دیگر چرخ دنده ها دارای قیمت مناسب تری می باشد. و بیشتر در ساخت اسباب بازی و دستگاه هایی با فشار پایین کاربرد دارد.
اصطلاحات مهم در طراحی چرخ دنده:
چرخ دنده های مختلف با توجه به نوع کاربرد و همچنین قرارگیری در دستگاه های صنعتی دارای یک سری شاخص ها می باشد. که هر مهندسی باید آنها را بداند. مهمترین آن شامل این موارد می باشد:
مدول: مهمترین بخش دنده مدول یا دنده شانه ای، مدول بوده و مهمترین فرمول در چرخ دنده ها به حساب می آید. زیرا هر چرخ دنده ای در هنگام اتصال به هم باید دارای مدول یکسانی باشد.
بر طبق تعریف به نسبت قطر دایره گام بر تعداد دندانه های چرخ دنده مدول می گویند. که قطر باید حتما بر حسب میلیمتر در فرمول جا گذاری شود.
دایره گام: نام دیگر آن قطر گام است. و به صورت یک دایره ای فرضی بوده و برای دو چرخ دنده درگیر با هم، دایره گام مماس می باشد.
گام محیطی: دقیقا به اندازه کمان بین دو دندانه متوالی گام محیطی گویند.
از دیگر موارد مهمو و کاربردی چرخ دنده ها می توان به ارتفاع سر دنده، ارتفاع ته دنده و لقی محیطی اشاره کرد. که در هنگام خرید باید به تمامی آیتم های آن دقت داشته باشید. زیرا در صورت خرید اشتباه چرخ دنده به خوبی حرکت نکرده و باعث خوردگی شدید به همراه داغ شدن بسیار بالا می شود.
از طرف دیگر کار با سرعت بسیار پایینی انجام می شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کاربرد دنده های مدول کافی است تا سایر مقالات ما را نیز مطالعه نمایید.
برای خرید دنده مدول و سفارش عمده دنده مدول برای شما مقرون به صرفه اس تا با تولید کننده این محصول در ارتباط باشید پس شما می توانید برای استعلام قیمت دنده مدول با گروه صنعتی بحری تماس بگیرید.